Ostatniego dnia zimy pogoda była niemal letnia. Gdy ruszałem przed 9 rano już było ciepło. Z czasem zrobiło się jeszcze cieplej.
Podstawowym celem tego wyskoku było sprawdzenie czy dam radę jechać być w drodze cały dzień. Fakt, że dzień jeszcze jest krótki ale po zimie zawsze wychodzę osłabiony, bez kondycji – trzeba sprawdzić ile mogę żeby potem nie przegiąć wybierając się za daleko. Już w maju pewnie będę w stanie jechać ponad dobę ale do maja jeszcze trochę czasu. Teraz żeby nie jechać dla samej jazdy chciałem odwiedzić dwa miejsca związane z Opolem Lubelskim. Młyn w miejscowości Pomorze i cmentarz żydowski w Opolu. Trasę trochę sobie wydłużyłem kluczeniem po Powiślu.
Jeszcze w Parchatce zatrzymałem się przy pomniku, który zwykle omijam jeżdżąc innymi drogami. Nawet nie pamiętałem co on upamiętnia. Bardzo dokucza szczekanie psa zza ogrodzenia przy samym pomniku. Teraz już wiem, że upamiętniono nim ofiary „krwawej środy” czyli masakry z 18 XI 1942 roku.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0269.jpg
Niedaleko niego jest wciąż tajemniczy dla mnie kopiec z 1830 roku. Tak przynajmniej napisano w 1916 roku na tablicy tam leżącej. Gdyby to był rok następny – 1831 – wiedziałbym o jakie wydarzenie chodzi. A tak mam zagadkę.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0273.jpg
Na Powiśle najbliżej jest przez Kazimierz Dolny. Pojechałem więc tamtędy. Darowałem sobie jednak przejazd przez miasto i pojechałem promenadą nad Wisłą. Dzięki temu znalazłem pierwszy znak zbliżającego się lata.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0276.jpg
Niedaleko nieczynnej jeszcze przeprawy promowej dostrzegłem wyrzuconą na brzeg „Kleopatrę”. Taką nazwę miał statek wycieczkowy. Ktoś go wyrzucił tutaj licząc pewnie na to, że gmina sprzątnie. Zobaczymy kiedy. Jak się świat zazieleni już nie będzie się tak rzucać w oczy i może poleży jeszcze do następnej zimy.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0290.jpg
Nie pojechałem dalej, do Mięćmierza. Droga była pokryta lodem. Na miejscu mogłem się spodziewać tego samego lub strasznego błota. Przecież miejscowość leży w wąwozie. Więc woda spływa do niej ze wszystkich stron. Ruszyłem ku Czerniawom. Podjazd też był oblodzony ale miejscami koleiny były wypełnione tylko szybko spływającą wodą po betonowych płytach. Dało się więc jakoś jechać. Na górze drogi już były bez zimowej pokrywy. Pomknąłem więc w stronę Wilkowa. Długie lekkie podjazdy kończą się tam zjazdem ze Skarpy Dobrskiej. Nazwa pochodzi od znajdującej się u stóp skarpy miejscowości Dobre. A po przejechaniu przez Chodelkę jest Wilków. Nie będę się o nim rozpisywał. Jest tu stary kościół, kapliczka z figurą św. Nepomucena, stary ceglany budynek straży pożarnej. Wszystko to już fotografowałem. Teraz więc tylko przejechałem przez Wilków i skierowałem się ku Karczmiskom. Droga ponownie przechodzi przez Chodelkę. W Szczekarkowie jest przy moście młyn wodno-elektryczny. Nie wiem czy jeszcze działa.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0294.jpg
Tak trochę niechcący ten wyjazd przerodził się w przejazd szlakiem młynów na Chodelce. Na pewno nie wszystkich. Nie pojechałem do Żmijowisk gdzie jest jeszcze jeden. Ale tamten na 100% nie działa. Jeszcze przed wyjazdem rozmawiałem w pracy o młynach. Wodnych i działających. Dowiedziałem się, że jest jeden niedaleko Baranowa, w miejscowości Zagóźdź. Pracuje z wykorzystaniem prądu elektrycznego ale zachował możliwość przełączenia na napęd wodny. Młynarz miał powiedzieć, że napęd wodny daje za małą moc w porównaniu z elektrycznym. Pewnie wie co mówi. Dlatego stare młyny, nawet działające, już się nie kręcą. Za to ich stopnie wodne można używać do produkcji prądu. Tak jest w Żmijowiskach. Ale jedźmy dalej…
Ze Szczekarkowa pojechałem do Polanówki. Na forum tradytor.pl już napisałem temat o tamtejszej klasycystycznej kapliczce poświęconej św. Barbarze – opiekunce flisaków. Teraz tylko rzuciłem na nią szybko okiem i w kadrze załapała się częściowo tablica zupełnie niepotrzebna na zdjęciu.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0298.jpg
I znów jazda. Teraz do Karczmisk już blisko. Minąłem zjazd do Chodlika w którym pewnie jak co roku odbędzie się majówka archeologiczna z prezentacją jakiegoś ludu i jego wojowników. Warto będzie wpaść by pooglądać. Jeszcze nie sprawdzałem co planują na 2010 rok. W Karczmiskach wjechałem na główną drogę łączącą Puławy i Opole Lubelskie. Nie lubię jej ze względu na ruch samochodowy. Ale nie miałem zamiaru jechać nią daleko. Już w Kazimierzowie planowałem skręcić. Wg map tamtędy mogłem dojechać do Pomorza. I dojechałem. Jednak mapy nie powiedziały mi jednego – że droga nie jest utwardzona. Gdybym wiedział odłożyłbym te odwiedziny na czas po roztopach. A tak widząc nawierzchnię miałem nadzieję, że zaraz się poprawi. To zaraz ciągnęło chyba ponad 2 km.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0299.jpg
Najpierw błoto do Pomorza, potem przez Pomorze i na koniec najdłuższy odcinek z Pomorza do Opola Lubelskiego.
W samym Pomorzy młyn w najlepsze pracował. Pochodzi z początki XX wieku. Darowałem sobie fotografowanie go od frontu. Stał tam ciągnik z przyczepą klienta czekającego na zmielenie zboża. Choć trochę żałuję, że nie wszedłem. W środku jednak było już kilka osób i tylko bym przeszkadzał.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0303.jpg
I tu siłą napędową była kiedyś Chodelka. Może nią być nadal.
Po wjechaniu wreszcie na asfalt dotarłem do parku w Opolu Lubelskim. Tam też już kiedyś byłem więc tylko go minąłem myśląc jak odnaleźć kirkut. Wiedziałem mniej więcej w którym miejscu przy ul. Józefowskiej powinien się znajdować. Ale tylko mniej więcej. Wikipedia podaje, że w latach sześćdziesiątych teren został zalesiony i ogrodzony siatką. Śladów po macewach miało być niewiele. Także o po istniejącym tam przed wojną ohelu. Zapytany o drogę mieszkaniec Opola wskazał mi pobliski lasek i poinformował, że właściwie nic tam już nie ma. „Ludzie wszystko zabrali”. Mówił też, że jest tam brudno. Niestety miał rację. Znalazłem na miejscu poza stertami śmieci i ludzkich odchodów tylko jeden kawałek macewy. Nie był pokryty żadnymi napisami więc pewnie była to część znajdująca się wcześniej w ziemi.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0306.jpg
Zaintrygował mnie okrągły lej. Podobny do tych o których znajomi mający za sobą służbę wojskową, mówią że powstały po wybuchu granatu.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0307.jpg
Może to ślad po ohelu? A może tylko później coś się tu wydarzyło? Nie wiem. Jednak leżące w tym leju fragmenty kamienia jak i podobne im kawałki leżące w pewnym oddaleniu mogą pochodzić z jakiejś znajdującej się tu wcześniej budowli. Stan cmentarza bardzo mnie zmartwił. Umieszczona na płocie tabliczka o zakazie wyrzucania śmieci to już standard. Jak w wielu innych miejscach gdzie takie tabliczki się znajdują powstaje pytanie co było pierwsze? Tabliczka czy śmieci? W zamyśleniu wlazłem w ślady ludzkiej bytności i nie mogłem doczyścić butów. Naprawdę nikomu nie przeszkadza, że to jest cmentarz? Nie mogę tego zrozumieć.
Skoro już byłem w Opolu Lubelskim to skoczyłem do Owczarni. Podczas wojny doszło w tych okolicach do wymordowania oddziału AK przez oddział AL. Dotąd nie znalazłem żadnych śladów upamiętnienia tego wydarzenia choć w paru miejscach w sieci można znaleźć trochę informacji. Strona gminy Opole Lubelskie informuje o miejscach godnych odwiedzenia ale o tym też milczy. Wnioskuję z tego że jeszcze nie ma żadnej tablicy, krzyża, pomnika. Ale chciałem sprawdzić. Nawet udało mi się spotkać w tamtych okolicach ludzi i zapytać o to. Jednak powiedzieli mi, że nie są stąd. Szkoda. Zarzuciłem więc na razie te poszukiwania i pomknąłem przez Skoków do Emilcina.
Przy zjeździe na Skoków jest stary, zniszczony krzyż. Nikt o niego pewnie nie dba skoro po drugiej stronie drogi stoi już nowa kapliczka.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0309.jpg
W Emilcinie pewnie jedyny w Polsce pomnik UFO. Wolę tego nie komentować ale zawsze wywołuje u mnie poprawę humoru. Może i ufiki to bawi?
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0310.jpg
Nigdy jeszcze nie pojechałem tą drogą do końca. Poprzednio odwiedziłem pomnik i zawróciłem by pojechać dalej, do Chodla. Ciekawość kazała mi jechać dalej w stronę Poniatowej. W Rudzie Maciejowskiej znalazłem ślady po młynie. Chyba młynie. Najpierw próg wodny który z młynem nie miał chyba wiele wspólnego.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0313.jpg
Potem wpuszczone w ziemię mury i śluza.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0315.jpg
Tu wszystko już bez wody. Gdy wszystko działało na pewno cały ten teren był zalany.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0317.jpg
Teraz są to łąki nad Chodelką.
Jadąc dalej dotarłem do skrzyżowania dróg które intrygowało mnie gdy jechałem z Chodla do Poniatowej. Teraz już wiem dokąd biegną jego drogi. Zaraz też była i Poniatowa z jej drutami kolczastymi otaczającymi teren dawnego obozu. Poprzednio nie zauważyłem bliżej centrum miasta pomnika poświęconego ofiarom obozu. Forma dziwna. Zwróciła jednak moją uwagę więc sprawdziłem co to jest.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0318.jpg
Już trochę byłem zmęczony. Pamiętałem jednak, że jadąc z Niezabitowa do Wąwolnicy będę miał ponad kilometr zjazdu. Rozpędzony zatrzymałem się dopiero na rynku w Wąwolnicy. Czekając na możliwość przejechania w poprzek drogi Bochotnica – Nałęczów zwróciłem uwagę na stary budynek. Ciekawe czy takimi był kiedyś ten rynek otoczony zanim UB dokonało spalenia większości zabudować wąwolnickich?
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0319.jpg
Skoro już Wąwolnica to tak przy okazji postanowiłem rozejrzeć się za lokalizacją tutejszego cmentarza żydowskiego. Wzmiankę o nim znalazłem przy tablicy informacyjnej przy „naturalnym brodzie na Bystrej” jak tam napisano. Bród jakoś nie zachęcił mnie do przejechania przez rzeczkę. Może z tym poczekam na niższy stan wody.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0320.jpg
Ale na drugi brzeg dostałem się pieszo. W pobliżu znajduje się pewnie mniej naturalny mostek.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0321.jpg
Szukany cmentarz może znajdować się na zboczu za domami. Nie ma tam dróg utwardzonych. Pozostaje więc czekać na podeschnięcie ziemi. Dalszą drogę poprowadziłem przez Drzewce, Łopatki i Klementowice. Tu spotkałem pierwszą jaskółkę zwiastującą wiosnę.
http://trobal.pulawy.pl/cpg/albums/koniec%20zimy%202010/normal_IMG_0323.jpg
Może nie jest to jaskółka jaką wszyscy pamiętają z zeszłego lata ale jej niskie loty zapowiadały deszcz i to się sprawdziło. Od Pożoga jechałem w pojawiającej się zanikającej na zmianę mżawce. Dojechałem. Nie jest więc jeszcze ze mną po zimie tak źle.